วันพุธที่ 13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2556

อัมพฤกษ์ อัมพาตจากเส้นเลือดอุดตันสมอง แพทย์รักษาให้หายขาดได้

รู้หรือไม่ อัมพฤกษ์ อัมพาตจากเส้นเลือดอุดตันสมอง ในระยะเริ่มแรก แพทย์รักษาให้หายขาดได้

ยังจำเคล็ดลับ STR ที่ผมเคยนำเสนอไปนานแล้วได้ไหมครับ ก็วิธีสังเกตอาการเส้นเลือดแตกในสมองไงครับ วันนี้จะขอนำเอาวิธีรักษาที่ต้องทำแบบเร่งด่วนหลังจากทราบอาการที่ส่อว่าไม่ปกติมาฝากครับ
โรคอัมพฤกษ์อัมพาต เป็นโรคที่พบได้บ่อยรองจากโรคหัวใจและโรคมะเร็ง เกิดขึ้นแล้วจะเป็นปัญหาและภาระต่อผู้ดูแลอย่างมาก ทำให้เขาไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ และเป็นระยะยาวนาน ภาวะปัจจุบันหาคนที่จะมีเวลาว่างมาดูแลได้ยาก จึงเป็นเรื่องที่ต้องระมัดระวังดูแลสุขภาพให้ดี โดยเฉพาะผู้สูงอายุนับวันจะ พบมากขึ้น ผู้ป่วยทางประเทศตะวันตกจะพบมาก ในบ้านเราคาดว่าเกิดขึ้นราว 150,000 รายต่อปี เสียชีวิตราว 20-25%

อัมพฤกษ์ อัมพาตจากเลือดอุดตันสมอง แพทย์รักษาให้หายขาดได้

รศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า แห่ง มข. ได้รายงานไว้ ปี 2541 พบอายุ 60 ปีขึ้นไป 1,241 รายต่อประชากร 1 แสนคน และในปี 2547 พบอายุ 45 ปีขึ้นไป 2,460 คน และจะค่อยๆพบในคนที่อายุน้อยลงเรื่อยๆ
สาเหตุมาจากหลายสภาวะ อาทิ หลอดเลือดในสมองแข็งตัว ก้อนเลือดก้อนไขมันไปอุดเส้นเลือด เส้นเลือดในสมองแตก การหดเกร็งของหลอดเลือด ไปจนถึงสมองอักเสบแล้ว ลุกลามไปยังเส้นเลือดด้วย อาการ จะเกิดเฉียบพลัน อาการที่พบเสมอคือ พูดไม่ชัด สับสน เวียนหัว เดินเซ มองเห็นภาพซ้อน แขนขาหนักไม่มีแรงไปจนถึงเคลื่อนไหวไม่ได้เลยเป็นอัมพาต

ภาวะกลุ่มเสี่ยง ได้แก่ ผู้สูงอายุ ชายพบมากกว่าหญิง พันธุกรรม เบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง ไขมันสูง เครียด อ้วน และผู้ที่ชอบสูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์บ่อย

กลไกการเกิด : สมอง เป็นศูนย์สั่งการทำงานของร่างกาย เมื่อหลอดเลือดเลี้ยงสมองอุดตันหรือแตก ขาดเลือดไปเลี้ยงหรือถูกกดทับจากก้อนเลือด จะเสียหน้าที่ สั่งงานไม่ได้ หากไปถูกตรงศูนย์เคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อ จะทำให้เป็นอัมพฤกษ์อัมพาตทันที

วันนี้ขอคุยเรื่อง หลอดเลือดสมองอุดตันทำให้เกิดอัมพาต การรักษายุคใหม่จะทำให้หายอัมพาตได้ โรคนี้โดยทั่วไป หากเป็นไม่มาก อยู่โรงพยาบาลไม่นานก็กลับบ้านได้ มีความพิการหลงเหลืออยู่บ้างก็ทำกายภาพบำบัดพอทุเลาได้ แต่ถ้าหากไปอุดตันเส้นเลือดใหญ่ และมาหาหมอช้า คงต้องผ่าตัดเพื่อช่วยชีวิตก่อน อาการที่หลงเหลืออยู่ นอกจากอัมพาตแล้ว อาจหายใจไม่ได้ต้องเจาะคอ ฯลฯ ซึ่งต้องดูแลกันอีกมาก พร้อมค่าใช้จ่ายสูง และความหวังจะคืนสู่อาการปกตินั้นยากมาก แต่ถ้าเราได้รักษาแต่เนิ่นๆ โอกาสรอดชีวิตและหายเป็นปกติก็มีมาก

โรงพยาบาลราชวิถี ผอ.วารุณี จินารัตน์ และคณะกรรมการฯ ได้มองเห็นความสำคัญเรื่องนี้ จึงได้จัด โครงการรักษาโรคหลอดเลือดสมองอุดตันแนวใหม่ครบวงจร เพื่อลดการเป็นอัมพาตและการสิ้นเปลืองเงินอย่างมาก

ทีมงานเป็นของหน่วยประสาทศัลยศาสตร์ นพ.พรินทร์ มหัทธโน, นพ.เอกชัย กาญจนาคาร, นพ.วิวัฒน์ จรัญเรืองธีรกุล และ พญ.ศิริพรรณ กัลยาณรุจ รังสีแพทย์ พร้อมวิสัญญีแพทย์, รังสีเทคนิค, พยาบาลห้องผ่าตัด, เวชกรรมฉุกเฉิน และประสาทอายุรแพทย์
แนวใหม่ของการรักษาคือ เมื่อคนไข้เกิดอาการพูดไม่ได้ สับสน แขนขาเริ่มหนักไม่มีแรง ต้องรีบนำส่งโรงพยาบาลทันที ไม่ควรเกิน 4-6 ชม.
พอแพทย์วินิจฉัยได้ว่าเกิดจากหลอดเลือดในสมองอุดตัน จะรีบผ่าตัดเส้นเลือดโดยเอาสายยางเล็กเข้าไปคล้องเอาก้อนเลือดในสมอง แล้วค่อย ๆ ลากออกมา อาการต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นจะค่อยคลายและหายไปอย่างมหัศจรรย์ โครงการนี้เริ่มมา 2 เดือน รักษาคนไข้ 4 ราย ได้ผลดีทุกรายและล่าสุด นายสวาท อุ่นใจ อายุ 56 ปี อาชีพกรรมกร ตอนบ่ายหลังพักกินข้าว ภรรยาสังเกตเห็นตอนสามีล้างจานไม่มีแรงปิดน้ำก๊อก ปล่อยให้น้ำไหล กินน้ำก็หก ปากพูดไม่ค่อยชัด แต่ยังรู้สึกตัวดี จึงรีบนำส่ง รพ.ราชวิถี ใช้เวลาราว 2 ชม.
จากการวินิจฉัยพบว่า อัมพาตด้านขวาเกิดจากเส้นเลือดสมองอุดตันด้านซ้าย แพทย์จึงได้เปิดแผลเล็กบริเวณขาหนีบ ค่อยๆสอดใส่เส้นลวดไปยังบริเวณที่อุดตันในสมอง ปลายลวดคล้ายตะกร้อสอยผลไม้ สอดไปคล้องก้อนเลือด แล้วค่อยๆ ลากออกมา พบเป็นก้อนเลือดขนาด 1 ซม. ได้ฉีดสีดูก่อนและหลังเอาก้อนเลือดออกเห็นการเปลี่ยนแปลงชัดเจน สีได้เข้าไปตามเส้นเลือดอย่างสมบูรณ์ใกล้เคียงกับตอนปกติมาก ใช้เวลาผ่าตัดราว 4 ชม.

คนไข้หลังผ่าตัด วันที่ 3 เริ่มรู้ตัวดี พูดรู้เรื่อง ทำตามสั่งได้ ก่อนผ่าตัดพูดไม่รู้เรื่อง แขนขาด้านขวาขยับได้เพียงเล็กน้อย ยกไม่ได้เลย วันนี้ยกได้เหนือศีรษะ การเปลี่ยนแปลงชัดเจน หายเร็วขึ้นมาก ทำให้ลดภาระเรื่องการทำกายภาพบำบัด ลดค่าใช้จ่ายเรื่องการดูแลของคนที่ช่วยตัวเองไม่ได้ ญาติต่างดีใจมากไม่นึกไม่ฝันว่าจะหายได้ โครงการนี้จึงนับว่าเป็นประโยชน์อย่างมาก

โครงการรักษาผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองอุดตันเฉียบพลันแนวใหม่ ของ รพ.ราชวิถี กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข นับเป็นโครงการที่เห็นผลชัดเจน นอกจากหายอัมพาตแล้วยังลดภาระค่าใช้จ่ายต่างๆ ลงอีกมาก เป็นเรื่องเด่นที่น่าภูมิใจ ต้องขอชมผู้เกี่ยวข้องทุกท่านในความอุตสาหะ อดทน จนเป็นผลสำเร็จขึ้นมา
ข้อมูลเพิ่มเติม นพ.วิวัฒน์ จรัญเรืองธีรกุล 08-1583-2428. นายแพทย์สุวิทย์ เกียรติเสวี suvit.kiatisevi@gmail.com
ด้วยความห่วงใย JBTจึงบอกต่อ ขอบคุณคุณ วิภา
อัมพฤกษ์ อัมพาตจากเลือดอุดตันสมอง แพทย์รักษาให้หายขาดได้